კრიპტოვალუტა და კრიპტოვალუტის კურსი
კრიპტოვალუტა, კრიპტო-ვალუტა ან უბრალოდ კრიპტო, ვალუტის ის ფორმაა, რომელიც ციფრულად ან ვირტუალურად არსებობს და შემდგომში კრიპტოგრაფიის მეშვეობით, ტრანზაქცია ხორციელდება.
კრიპტოვალუტა სრულიად დამოუკიდებელია ცენტრალური ბანკებისგან და მთავრობების კონტროლისგან. ე.წ. Ფიატ ვალუტებისგან განსხვავებით, რომლებიც სწორედ ბანკებისა და მთავრობების მიერ არის გამოშვებული, კრიპტო დეცენტრალიზებული ვალუტაა.
კრიპტო მუშაობს P2P (peer-to-peer) პრინციპის მიხედვით, რაც ორ მხარეს შორის მესამე პიროვნების ჩართვას გამორიცხავს. იყენებს ბლოკჩეინ ტექნოლოგიას, როგორც ტრანზაქციების წიგნს. ბლოკჩეინი ბლოკების ჯაჭვია, რომლებიც მონაცემთა ბაზას ქმნიან და ქსელის თითოეული მომხმარებლის მიერ იმართება. კრიპტოვალუტა ციფრულ საფულეში ინახება.
კრიპტოვალუტამ ეს სახელწოდება encryption ანუ დაფიშრული კოდის გამო მიიღო და სწორედ დაშიფრული კოდით ადასტურებს გადარიცხვებს.
თუ კრიპტოს ფლობ, ხელში არაფერი ხელშესახები არ გიჭირავს. რაც გაქვს არის გასაღები, რომელიც საშუალებას გაძლევს გადასცე სხვა ადამიანს შენი ქოინი მესამე მხარის გარეშე.
დღეს უკვე ათასობით კრიპტოვალუტაა ბაზარზე გამოშვებული, თუმცა გამორჩეული რამდენიმე მათგანია, რომლებზეც ქვემოთ მოგიყვებით. მაქამდე გეტყვით, რომ სხვა პლატფორმებისგან განსხვავებით, Myvaluta.ge-ზე 100-ზე მეტი კრიპტოვალუტის კურსი არის წარმოდგენილი.
2009 წელს პირველი კრიპტოვალუტა, ბიტკოინი ჩაეშვა.
ბიტკოინი
რა ღირს 1 ბიტკოინი? დღეს 1 ბიტკოინი 26 562 დოლარია, რაც დაახლოებით 70 000 ლარია. ბიტკოინის გამოგონება უკავშირდება ადამიანს ან ადამიანთა ჯგუფს, რომლებიც სატოში ნაკამოტოს სახელით იყვნენ ცნობილნი. Bit - წვრილ ფულს ნიშნავს, Coin - კი მონეტას. მცირე ზომის ბიტკოინებს სატოშის უწოდებენ, სწორედ დამფუძნებლის სახელიდან გამომდინარე. წლების წინ, როცა კრიპტოვალუტა ნაკლებად გამოიყენებოდა, თავისუფლად შეგეძლოთ სატოშები გამოგემუშავებინათ და არცთუ ისე დიდი ძალისხმევით, ერთ ბიტკოინამდეც ასულიყავით.
საკმაოდ ბევრი შემთხვევაა დაფიქსირებული, როცა ათეული ბიტკოინით, როცა საბაზრო ღირებულება 1, 10, 100 ან ოდნავ მეტი დოლარი იყო, ყურსასმენი, კლავიატურა ან სხვა საყოფაცხოვრებო ნივთები შეეძინათ.
როცა პირველი საერთაშორისო ტრანზაქცია ვინმე ლასლო ჰეინციზმა ფლორიდაში განახორციელა, მან 10 000 ბიტკოინით 1 პიცა იყიდა. აშკარად, ისტორიაში ყველაზე ძვირად ღირებული პიცაა.
1 Bitcoin-ის ფასი 2011 წელს 30 ცენტი გახლდათ, 2017 წელს კი 990 დოლარს აცდა. 2018 წელს კი ერთბაშად 13 ათასი დოლარი ღირდა. ბიტკოინს აღმავლობისა და დაღმავლობის ბევრი პერიოდი ჰქონდა. 2021 წლის ბოლოს ღირებულებამ 67 ათას დოლარს გადააჭარბა, ზუსტად 1 წლის თავზე კი 16 ათას დოლარამდე ჩამოვიდა.
2023 წელს 20 ათას დოლარამდე მერყეობდა, ახლა უკვე 26 ათას დოლარზეა. კრიპტო ექსპერტების აზრით, მნიშვნელოვანია, 30 ათასს აცდეს და სტაბილურობა გააჩნდეს, რათა მის მიმართ მეტი ნდობით განეწყონ.
საბოლოო ჯამში, ბიტკოინი დღესაც ყველაზე წარმატებული კრიპტოვალუტაა და მისი საბაზრო კაპიტალიზაცია 571 მილიარდი დოლარია, რაც 3-ჯერ მეტია ეთერიუმის საბაზრო კაპიტალზე.
ეთერიუმი
ეთერიუმი 2015 წელს შექმნილი კრიპტოქოინია. ეყრდნობა ბლოკჩეინს, როგორც ბიტკოინი და ვიდეო ბარათების მეშვეობით მაინინგი ხდებოდა, რითაც ეთერიუმის გამომუშავება იყო შესაძლებელი. უკვე 1 წელია, რაც მაინინგით ეთერიუმის მოპოვება აღარ ხდება, თუმცა რა თქმა უნდა, ახალი გზებიც გამოჩნდა.
ეთერიუმმა ე.წ. “ჭკვიანი კონტრაქტი” შეიმუშავა და ქოინის მფლობელები სხვადასხვა ტიპის ზარალისგან დააზღვია.
სხვა ქოინებს შორის გამოსარჩევია დოჯქოინი, რომელიც თავიდან კრიპტოსპეკულაციების დასაცინად შეიქმნა, დროთა განმავლობაში იმდენად განვითარდა, რომ უამრავი ღონისძიებისა თუ ორგანიზაციის სპონსორად მოგვევლინა. დღეს 1 დოჯქოინი 0.16 ლარია, მაგრამ საბაზრო კაპიტალი თითქმის 9 მილიარდს აღწევს.
დოჯქოინის აწევა და დაწევა დიდწილად ილონ მასკის მიერ X-ზე (ყოფილი “ტვიტერი”) დაპოსტვას უკავშირდებოდა. როდესაც, მასკი რამეს დაწერდა Dogecoin-ზე, ფასი მაშინვე ავარდებოდა, ხოლომ, 1-2 დღის შემდეგ, ღირებულება საწყის დონეზე ბრუნდებოდა.
რიპლის, BNB-ს (ბაინანსის - მსოფლიოში ყველაზე დიდი კრიპტოვალუტის ბირჟის ქოინი), XRP-ს, სოლანასა და დაახლოებით 100-ზე მეტი ქოინის შესახებ მონაცემებს Myvaluta.ge-ზე გაიგებთ.
რა შეგიძლიათ კრიპტოვალუტით იყიდოთ?
ბიტკოინის შექმნელებს სურდათ, რომ კრიპტოვალუტით ნებისმიერი ტრანზაქცია გაეკეთებინათ. ეყიდათ ყავა, კომპიუტერის ნაწილები, ბილეთები ან თუნდაც, უძრავი ქონება. ბევრი რამის შეძენა უკვე შესაძლებელია, თუმცა კვლავ მრავალი ადგილი არსებობს, სადაც კრიპტო არც გაუგიათ ან უბრალოდ გაუგიათ. მიუხედავად ამისა, ამ კუთხით ტენდენცია აშკარად პოზიტიურია და ყოველდღე, ახალი კომპანიები ემატებიან, რომლებსაც კრიპტოთი ვაჭრობა სურთ.
მაგალითად, Rolex, Microsoft, Shopify, მანქანის დილერები, ტანსაცმლის მაღაზიები, რესტორნები, აფთიაქებიც კი იღებენ უკვე კრიპტოვალუტას.
საქართველოში გადახდის აპარატებითაც შეგიძლიათ კრიპტოს ყიდვა. ასევე, ბევრ სავაჭრო ცენტრში ე.წ. კრიპტო მანქანები დაიდგა.
თუ პიცა გიყვართ და ნაღდი ფული ან ბარათი არ გაქვთ, კრიპტოვალუტაც საქმეშია.
4 რჩევა, სანამ კრიპტოში ინვესტირებას გადაწყვეტთ
ყველა ინვესტიციას რისკი ახლავს, მაგრამ დღეს კრიპტოვალუტაში ინვესტიცია გაცილებით მეტად რისკიანად ითვლება. ბაზარზე 500 მეტი კრიპტოქოინი ცირკულირებს და სანამ რომელიმე მათგანში ინვესტირებას გადაწყვეტთ, მცირე მოკვლევა ჩაატარეთ. წაიკითხეთ შეფასებები, ესაუბრეთ თქვენზე გამოცდილ ინვესტორებსა და ექსპერტებს.
აუცილებელია, იცოდეთ როგორ შეძლებთ ქოინის შენახვას. სხვადასხვა სახის ციფრული საფულე არსებობს, რომლებსაც განსხვავებული ბენეფიტები, ტექნიკური მოთხოვნები და უსაფრთხოება აქვს. ზოგს მეტ საკომისიო მიაქვს.
დივერსიციფირება ერთ-ერთი სწორი სტრატეგიაა. არ ჩადოთ ყველა ფული მხოლოდ 1 ქოინში და მხოლოდ იმიტომ, რომ მისი სახელი თქვენთვის მეტად ცნობილია.
მზად იყავით არასტაბილურობისთვის და რყევებისთვის. დაინახავთ დრამატულ ცვლილებებს, როგორც ზრდის, ისე დაცემის მხრივ. თუ თქვენი საინვესტიციო პორტფელი ამას ვერ გაუძლებს, მაშინ კრიპტო თქვენთვის არ არის.
კრიპტოვალუტას სულ რაღაც 14 წლიანი ისტორია აქვს. გამოიკვლიეთ ბაზარი და იმდენის ინვესტიცია გააკეთეთ, რის დაკარგვასაც, თქვენი ცხოვრების შეცვლა უარესობისკენ არ შეუძლია. Myvaluta.ge-ზე კი ყოველთვის სანდო და განახლებულ ინფორმაციას მიიღებთ, თუ როგორი კურსი აქვს თითოეულს, ბოლო 24 საათში რა ცვლილებები მოხდა, რამდენია 24 საათის მოცულობა და საბაზრო კაპიტალი.